Wat is natrium en waarom zit het in water?

Natrium is het zesde meest voorkomende element op onze planeet en is een alkalimetaal. Je weet misschien van je scheikundeles dat het erg reactief is. Daarom komt het normaal gesproken niet voor in zijn elementaire vorm, in pure vorm zeg maar, maar in zoutverbindingen. Zeewater bevat bijvoorbeeld veel gebonden natrium. De bekendste natriumverbinding is waarschijnlijk keukenzout (natriumchloride). Naast natrium bestaat dit voornamelijk uit chloride.

De reden waarom er natrium in water zit, kan als volgt worden verklaard: het aandeel natrium in de aardkorst is ongeveer 2,36%. De zoutverbindingen waarin het voorkomt zijn over het algemeen zeer goed oplosbaar in water. Dit betekent dat water het element automatisch opneemt.

Hiervoor heeft je lichaam natrium nodig

Je lichaam bevat altijd een bepaalde hoeveelheid natrium. Voor iemand van 70 kg kan dit bijvoorbeeld ongeveer 100 g zijn. Samen met andere mineralen is natrium een belangrijke bouwsteen voor veel lichaamsfuncties. Het is onder andere betrokken bij de volgende functies in je lichaam:

1. Regeling van de waterhuishouding

2. Aanspanning van het weefsel

3. Balans van het zuur-base evenwicht

4. Overdracht van zenuwimpulsen

Zoals eerder gezegd, werkt natrium niet alleen in deze vitale processen. De mineralen calcium, chloride en kalium zijn ook betrokken bij de waterhuishouding. Samen met magnesium vormt natrium ook een krachtig duo dat over het algemeen belangrijk is voor je gezondheid en prestaties. Alle zojuist genoemde mineralen zijn ook nodig voor je zenuw- en spierfuncties.

Hoeveel natrium in water is nog gezond?

Vanuit gezondheidsoogpunt bestaat er in principe niet zoiets als te veel natrium in water. De doorslaggevende factor is je totale voedingspatroon. Het is verstandig om je natriuminname te baseren op de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid van de Duitse voedingsvereniging (DGE). Het maakt niet uit of je het uit drinkwater of andere voedingsmiddelen haalt. Omdat je natrium waarschijnlijk voornamelijk binnenkrijgt via keukenzout, is je chloridebehoefte in deze context ook van belang. De DGE doet de volgende aanbevelingen voor ideale waarden:

1. Natrium: 1.500 mg per dag voor volwassenen

2. Chloride: 2.300 mg per dag voor volwassenen

Deze hoeveelheden kunnen heel gemakkelijk worden gedekt met een beetje keukenzout. Om precies te zijn zou een theelepel zout met ongeveer 5 g meer dan genoeg zijn. De DGE beveelt ook een maximum van 6 g per dag aan. Volgens een recente studie in opdracht van het Federale Ministerie van Voedsel en Landbouw (BMEL) eten vrouwen gemiddeld 8,4 g en mannen zelfs 10 g keukenzout per dag.

Uitdaging: Probeer het te doen met maximaal één theelepel keukenzout per dag. Waarschijnlijk niet zo makkelijk, toch? Veel ervan zit verstopt in bewerkte producten. Als je zoiets durft te proberen, zul je die dag waarschijnlijk veel zout uit je dieet moeten schrappen. Zelfs je drinkwater (zowel kraanwater als mineraalwater) bevat al een deel - en er is nogal een verschil.

Natrium in kraantjeswater

Afhankelijk van het soort water, zijn er verschillen in de hoeveelheid natrium die het bevat. Over het algemeen wordt water als bijzonder natriumrijk beschouwd als het meer dan 200 mg natrium per liter bevat. Dit heeft ook invloed op de smaak: Het smaakt dan aanzienlijk zouter.

De grenswaarden voor het natriumgehalte in kraanwater worden voorgeschreven door de Drinkwaterverordening. Hierin staat een maximumwaarde van 200 mg natrium per liter. Dit komt precies overeen met de drempel waarboven drinkwater geacht wordt natrium te bevatten. Waterleidingbedrijven in Duitsland moeten zich nauwgezet aan deze specificaties houden.

Natrium in mineraalwater

De specificaties voor mineraalwater verschillen van die voor leidingwater. Doorslaggevend is hier de Mineraal- en Tafelwaterverordening (MTVO). In tegenstelling tot de Drinkwaterverordening is hierin geen maximumwaarde voor natrium vastgelegd. Als gevolg hiervan is er een breed scala aan verschillende soorten mineraalwater wat betreft natriumgehalte. Deze hangen grotendeels af van de herkomst van het water in kwestie.

Tip: Als je minder natrium in je voeding wilt, kies dan voor natriumarm water. Dit bevat minder dan 20 mg per liter. Gerolsteiner Naturell is bijvoorbeeld zo'n soort. Als je daarentegen veel sport, kan het de moeite waard zijn om een soort met een hoger natriumgehalte te kiezen. Je lichaam verliest veel zout door hevig zweten, wat kan resulteren in een hogere dagelijkse behoefte. Je kunt dit heel goed compenseren met mineraalwater dat veel natrium bevat.

Conclusie over natrium in water

De vraag of natrium in water goed of slecht is, kan in principe opnieuw worden beantwoord met een bekende zin: de dosis maakt het gif. Het is volkomen normaal dat natrium aanwezig is in zowel kraanwater als mineraalwater. De juiste hoeveelheid hangt grotendeels af van je dieet, je gezondheidstoestand en je sportactiviteiten.

Als je mineraalwater drinkt, controleer dan de informatie van de fabrikant over het natriumgehalte of neem contact op met je plaatselijke waterleidingbedrijf om te weten te komen hoeveel natrium er in je kraanwater zit. Dit geeft je een beter idee van hoeveel natrium je drinkgewoonten bijdragen aan je natriuminname. Als je twijfelt, verminder dan altijd de hoeveelheid zout in je eten in plaats van minder natrium te drinken - want voldoende drinken is altijd belangrijk. Anders is natriumarm mineraalwater een goede aanvulling.

Bronnen

1. DGE aktualisiert die Referenzwerte für Natrium, Chlorid und Kalium: https://www.dge.de/presse/pm/dge-aktualisiert-die-referenzwerte-fuer-natrium-chlorid-und-kalium/

2. Salzkonsum in Deutschland: Ergebnisse der DEGS-Studie: https://www.bmel.de/DE/themen/ernaehrung/gesunde-ernaehrung/degs-salzstudie.html

3. Trinkwasserverordnung: https://www.gesetze-im-internet.de/trinkwv_2001/BJNR095910001.html

4. Mineral- und Tafelwasserverordnung: https://www.gesetze-im-internet.de/min_tafelwv/BJNR010360984.html